بازارهای نزولی (یا خرسی) ارزهای دیجیتال هرچند به واقع ترسناک هستند، اما حقیقت این است که این دوره‌ها بخشی طبیعی از چرخه بازار هستند.
وقتی قیمت‌ها به‌طور مداوم کاهش می‌یابند و احساسات غالب شامل ترس و بدبینی می‌شود، سرمایه‌گذاران معمولاً تصمیمات هیجانی می‌گیرند و فشار فروش بیشتر می‌شود؛ اما همانطور که تاریخ نشان داده، ریزش‌ها همیشه پایان مسیر نیستند و می‌توانند فرصت‌های طلایی برای خرید در قیمت‌های مناسب ایجاد کنند.
در این مقاله، با بررسی ریسک‌های اصلی بازارهای نزولی، شما یاد می‌گیرید چگونه در چنین شرایطی آرامش خود را حفظ کنید و تصمیمات عاقلانه بگیرید. همچنین بهترین استراتژی‌ها و نکاتی که سرمایه‌گذاران موفق برای محافظت از سرمایه و بهره‌برداری از فرصت‌های بازار خرسی به کار می‌برند، برایتان آورده‌ایم. همراه ما باشید.
بازار خرسی چیست؟ درک رفتار سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال در دوره‌های نزولی
بازار خرسی به دوره‌ای گفته می‌شود که قیمت رمزارزها (یا هر دارایی دیگری) به‌صورت مداوم و چشمگیر کاهش پیدا می‌کند. معمولاً وقتی قیمت‌ها بیش از ۲۰ درصد نسبت به اوج قبلی خود سقوط کنند. (به‌طور متوسط، بیت‌کوین حدود ۱۰۰۰ روز طول می‌کشد تا از ریزش‌های سنگین خود بهبود پیدا کند.)
در چنین شرایطی، احساسات غالب بازار شامل ترس، بدبینی و بی‌اعتمادی است. سرمایه‌گذاران تمایل دارند دارایی‌های خود را بفروشند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنند و همین رفتار جمعی، فشار فروش را تشدید کرده و سقوط قیمت‌ها را ادامه‌دار می‌کند.
بازارهای خرسی معمولاً با عواملی مثل رکود اقتصادی، سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی، بحران‌های مالی، کاهش حجم معاملات یا اخبار منفی گسترده آغاز می‌شوند. این دوره‌ها برای تازه‌واردها بسیار چالش‌برانگیز است، اما برای سرمایه‌گذاران باهوش می‌تواند فرصت‌های ارزشمند نیز ایجاد کند؛ زیرا دارایی‌ها در قیمت‌های پایین‌تر معامله می‌شوند و امکان ورود در سطوح جذاب فراهم می‌شود.
چگونه بازار خرسی را تشخیص دهیم؟
تشخیص آغاز بازار خرسی می‌تواند دشوار باشد، زیرا معمولاً به‌صورت تدریجی شکل می‌گیرد و یک‌باره اتفاق نمی‌افتد. با این حال، چندین نشانه وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا زمان نزدیک شدن بازار خرسی را تشخیص دهید. فعال بودن و پیش‌دستی کردن، نسبت به واکنش احساسی و دیرهنگام، می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر نتیجه سرمایه‌گذاری‌های شما داشته باشد.
نشانه‌های رایج بازار خرسی عبارت‌اند از:
• کاهش مداوم قیمت‌ها طی چند هفته یا چند ماه
• انتشار گسترده اخبار منفی درباره بازار
• تغییر احساسات بازار به سمت بدبینی و ترس
• افزایش نوسانات و جهش‌های ناگهانی قیمت
• کاهش حجم معاملات که نشان‌دهنده کاهش علاقه سرمایه‌گذاران است.
ریسک‌های بازار نزولی ارز دیجیتال چیست؟
بازار نزولی ارزهای دیجیتال معمولاً شدیدتر، سریع‌تر و همراه با هیجانات بیشتری نسبت به بازارهای سنتی رخ می‌دهند. رفتار احساسی کاربران، کاهش نقدینگی، نوسانات سنگین و حساسیت بازار به اخبار می‌تواند کوچک‌ترین رویداد را به یک سقوط گسترده تبدیل کند.
در چنین شرایطی، شناخت ریسک‌ها و داشتن دید منطقی می‌تواند بقای شما را در بازار حفظ کند.
ریسک نقدینگی و گیر افتادن در پروژه‌های کم‌حجم
در بازارهای خرسی، بسیاری از پروژه‌های کوچک‌تر با افت شدید حجم معاملات مواجه می‌شوند. این اتفاق باعث می‌شود تریدر نتواند در زمان مناسب از بازار خارج شود و در پوزیشنی گیر بیفتد که خریداری برای آن وجود ندارد. توکن‌هایی با مارکت‌کپ پایین و پروژه‌های کم‌معامله بیشترین آسیب را در این شرایط می‌بینند.
برای جلوگیری از این موضوع، قبل از ورود به هر پروژه می‌بایست حجم معاملات روزانه، عمق اوردر بوک (Order Book) و میزان نقدینگی صرافی را بررسی کنید. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شناخته‌شده‌تر بزرگتر و احتمال خروج امن را افزایش می‌دهد. بهتر است در بازار خرسی از ورود سنگین به توکن‌های کوچک و پرریسک خودداری کنید.
ریسک لیکویید شدن در معاملات اهرمی
در بازار نزولی، نوسانات شدید باعث می‌شود کوچک‌ترین حرکت قیمت، پوزیشن‌های اهرمی را تهدید کند. معاملاتی که با لوریج بالا باز می‌شوند، در چنین شرایطی به‌سرعت لیکویید می‌گردند و سرمایه شما از بین می‌رود. حتی نوسان‌های طبیعی و کوچک نیز می‌توانند اثر منفی بزرگی روی معاملات لوریج‌دار داشته باشند.
در چنین شرایطی، بهترین رویکرد استفاده از لوریج پایین یا توقف موقت فعالیت در بازار فیوچرز است. تعیین حد ضرر، مدیریت دقیق حجم پوزیشن و پرهیز از باز کردن معاملات خلاف روند می‌تواند از لیکویید شدن شما جلوگیری کند. در صورتی که بازار بی‌ثبات است، معامله اسپات یا نوسان‌گیری کم‌ریسک گزینه‌های امن‌تری هستند.
ریسک احساسی شدن و تصمیم‌گیری عجولانه
بازارهای خرسی فشار روانی زیادی ایجاد می‌کنند. ترس، نگرانی، شایعات و جو هیجانی باعث می‌شود برخی افراد در بدترین زمان ممکن اقدام به فروش یا خرید کنند. تصمیم‌گیری احساسی یکی از رایج‌ترین عوامل ضرر در دوران ریزش است.
ریسک فاندامنتال در پروژه‌های ضعیف
پروژه‌های ضعیف، بدون کاربرد واقعی یا فاقد تیم قوی در بازارهای نزولی بیشتر از سایرین سقوط می‌کنند. در روندهای صعودی، این پروژه‌ها شاید همراه موج بازار رشد کنند، اما هنگام نزول، معمولاً با ریزش‌های سنگین و حتی نابودی کامل مواجه می‌شوند.
پس پیش از سرمایه‌گذاری، وضعیت فاندامنتال پروژه را بررسی کنید. تمرکز روی رمزارزهای معتبر بازار با سابقه چندساله، ریسک ضررهای سنگین را کاهش می‌دهد و شما را از پروژه‌های بدون پشتوانه دور نگه می‌دارد.
ریسک اخبار منفی و FUD
در شرایط نزولی، بازار واکنش شدیدتری به اخبار نشان می‌دهد. انتشار خبر هک یک صرافی، مشکلات حقوقی یک پروژه، محدودیت‌های نظارتی یا حتی یک شایعه ساده می‌تواند موج فروش ایجاد کند و ریزش را تشدید کند. در این فضا، ترس، عدم اطمینان و تردید (فاد) نقش بزرگی در رفتار بازار دارد.
برای جلوگیری از تصمیم‌گیری اشتباه، همیشه پیش از واکنش، خبر را از منابع رسمی مانند سایت پروژه، حساب‌های معتبر و رسانه‌های تخصصی بررسی کنید. دنبال کردن تحلیلگران قابل‌اعتماد و استفاده از ابزارهای هشدار خبری کمک می‌کند تا در دام شایعات و فاد نیفتید.
ریسک نگهداری دارایی در صرافی‌ها
در بازار ریزشی، فشار برداشت کاربران و کاهش ارزش دارایی‌ها ممکن است برخی صرافی‌ها را با بحران مواجه کند. سابقه ورشکستگی چند پلتفرم بزرگ در شرایط نزولی نشان داده که نگهداری زیاد دارایی در صرافی‌ها می‌تواند یک ریسک جدی باشد.
دارایی‌های بلندمدتی خود را در کیف‌پول‌های شخصی نگه دارید و فقط مقدار مورد نیاز برای معامله را در صرافی بگذارید. استفاده از صرافی‌های معتبر، بررسی وضعیت امنیتی و توجه به شفافیت مالی پلتفرم نیز اهمیت زیادی دارد.
نگاهی به تاریخچه بازارهای نزولی کریپتو: درس‌هایی از ریزش‌های گذشته
بازار رمزارزها تاکنون چندین دوره نزولی شدید را تجربه کرده است و هر یک از این ریزش‌ها، درس‌های مهمی برای سرمایه‌گذاران داشته‌اند:
۲۰۱۳: اولین بازار نزولی بزرگ بیت‌کوین
پس از رسیدن بیت‌کوین به حدود ۱,۱۵۰ دلار در اواخر سال ۲۰۱۳، قیمت بیش از ۸۰٪ کاهش یافت و تا اوایل ۲۰۱۵ به حدود ۲۰۰ دلار رسید. این ریزش نشان داد که بازار رمزارزها حتی در مراحل ابتدایی خود می‌تواند بسیار پرنوسان باشد و صبر برای بازگشت سرمایه ضروری است.
۲۰۱۸: سقوط پس از حباب ICOها
سال ۲۰۱۷ با افزایش بی‌سابقه قیمت بیت‌کوین تا حدود ۲۰,۰۰۰ دلار و رونق ICOها همراه بود، اما در سال ۲۰۱۸ بازار وارد فاز خرسی شد و بیت‌کوین بیش از ۸۰٪ ارزش خود را از دست داد. بسیاری از پروژه‌های ضعیف نابود شدند و این دوره اهمیت تحلیل فاندامنتال و مدیریت ریسک را به سرمایه‌گذاران نشان داد.
۲۰۲۰: ریزش ناشی از بحران جهانی کرونا
در مارس ۲۰۲۰، همزمان با بحران جهانی کرونا، بیت‌کوین طی یک روز بیش از ۴۰٪ سقوط کرد. این ریزش کوتاه‌مدت اما شدید نشان داد که رمزارزها به رویدادهای اقتصادی و اخبار جهانی بسیار حساس هستند و اهمیت داشتن سرمایه اضطراری و استراتژی بلندمدت را برجسته کرد.
۲۰۲۱–۲۰۲۲: اصلاح پس از رکورد تاریخی
پس از رسیدن بیت‌کوین به سقف تاریخی حدود ۶۹,۰۰۰ دلار در نوامبر ۲۰۲۱، بازار وارد یک دوره خرسی طولانی شد و بیت‌کوین تا حدود ۱۶,۰۰۰ دلار کاهش یافت. این بازار نزولی چند مرحله‌ای، اهمیت تنوع‌بخشی به پرتفوی، خرید پله‌ای و نگاه بلندمدت به سرمایه‌گذاری را به خوبی نشان داد.
همانطور که ملاحظه کردید، سقوط قیمت‌ها بخشی طبیعی از چرخه بازار کریپتو است و تکرارپذیر است. هر ریزش، اگرچه کوتاه‌مدت می‌تواند باعث ضرر شود، اما برای سرمایه‌گذاران صبور فرصتی برای خرید در قیمت‌های مناسب فراهم می‌کند.
بهترین استراتژی‌ها در بازارهای نزولی ارز دیجیتال
حالا چطور در بازار نزولی ارزهای دیجیتال دوام بیاوریم؟ اولین بازار خرسی می‌تواند برای هر سرمایه‌گذاری استرس‌زا باشد، مخصوصاً اگر در سقف‌ها خرید کرده باشید؛ اما برای سرمایه‌گذاران باتجربه، این اتفاق بخشی طبیعی از روند بازار است. در واقع، بسیاری از افراد حرفه‌ای بازار خرسی را فرصتی منحصربه‌فرد می‌دانند. در ادامه بهترین استراتژی‌هایی که در بازارهای نزولی کریپتو می‌توانید به کار ببرید را برایتان آورده‌ایم:
خرید در کف قیمت
حتماً بارها شنیده‌اید که می‌گویند: «در کف بخر!» این محبوب‌ترین استراتژی در بازارهای نزولی است.
بسیاری از سرمایه‌گذاران مقداری استیبل‌کوین یا پول نقد کنار می‌گذارند تا در زمان ریزش‌های شدید، رمزارز مورد نظرشان را با قیمت پایین‌تر بخرند. ایده اصلی این است که وقتی بازار دوباره به سقف‌های قبلی (یا حتی بالاتر) برمی‌گردد، آن‌هایی که در کف خرید کرده‌اند بیشترین سود را به‌دست می‌آورند.
میانگین کم کردن (DCA)
برای خرید در کف قیمت می‌توانید یک‌باره تمام سرمایه‌تان را وارد یک رمزارز کنید؛ اما این کار اصلا ساده نیست و روش امن‌تر استفاده از میانگین‌کم‌کردن (Dollar-Cost Averaging) است.
در این روش، سرمایه‌ای را که کنار گذاشته‌اید به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنید و در چند مرحله طی دوره بازار خرسی خرید می‌کنید.
مثلاً اگر ۱۰۰۰ تتر دارید و قصد دارید در قیمت‌های پایین، اتریوم بخرید، یک روش منطقی این است که آن را به ۵ بخش ۲۰۰ تتری تقسیم کنید و در چند کف مختلف خرید انجام دهید. این کار احتمال خرید در نزدیک‌ترین نقطه به کف واقعی را بیشتر می‌کند.
معمولاً خرید پله‌ای بازدهی بهتری نسبت به خرید سنگین در ابتدای ریزش دارد مگر اینکه خیلی خوش‌شانس باشید و دقیقاً در کمترین قیمت وارد شوید!
پرتفوی خود را متنوع کنید
در مثال بالا از خرید فقط اتریوم صحبت کردیم، اما حقیقت این است که هرچه سبد سرمایه‌گذاری شما متنوع‌تر باشد، ریسک‌تان در بازار نزولی کمتر است. رمزارزها در ریزش‌ها رفتار یکسانی ندارند؛ بعضی سقوط عمیق‌تری دارند و برخی مقاومت بیشتری نشان می‌دهند.
این به این معنی نیست که باید روی هر کوین ناشناخته‌ای سرمایه‌گذاری کنید؛ بلکه یعنی نباید همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد بگذارید. بیش از ۱۷ هزار رمزارز وجود دارد؛ نه همه برنده‌اند و نه همه بازنده.
برای انتخاب منطقی، به شاخص‌های زیر توجه کنید:
• سقف تاریخی قبلی: (ATH) تضمینی نیست دوباره آن را لمس کند، اما پتانسیل را نشان می‌دهد.
• عملکرد گذشته: تضمین‌کننده آینده نیست، ولی دیدی کلی از رفتار کوین در بازار صعودی می‌دهد.
• نقشه راه: معمولاً پس از آپدیت‌های مهم (مثل راه‌اندازی شبکه اصلی) قیمت‌ها رشد قابل‌توجهی دارند.
اندیکاتورهای تکنیکال را بشناسید و از آنها استفاده کنید
اندیکاتورهای تکنیکال با تحلیل داده‌های آماری، تصور بهتری از وضعیت بازار یا یک دارایی مشخص به سرمایه‌گذار می‌دهند. این شاخص‌ها کمک می‌کنند بهترین زمان خرید و فروش را تشخیص دهید. برخی از مهم‌ترین آنها که می‌توانید در آموزش انواع تحلیل‌های ارز دیجیتال به زبان ساده یاد بگیرید عبارت‌اند از:
۱. دامیننس بیت‌کوین
دامیننس یعنی سهم بازار بیت‌کوین نسبت به کل بازار. بیت‌کوین معمولاً روند کل بازار را مشخص می‌کند؛ اما در برخی دوره‌ها دامیننس بیت‌کوین کاهش می‌یابد و آلت‌کوین‌ها رشد چشمگیری را تجربه می‌کنند.
اگر ارزش کل بازار در حال افزایش باشد اما دامیننس بیت‌کوین کاهش یابد، می‌تواند نشانه‌ای از قدرت‌گیری آلت‌کوین‌ها باشد.
۲. میانگین متحرک
منظور از میانگین متحرک (Moving Average) میانگین قیمت رمزارز طی یک بازه زمانی، مثلاً ۲۰، ۵۰ یا ۲۰۰ روز است. اگر قیمت بالاتر از میانگین بلندمدت باشد، معمولاً نشانه روند صعودی است. ولی اگر قیمت پایین‌تر باشد، نشانه‌ای از روند نزولی است.
۳. اندیکاتور RSI
این شاخص نشان می‌دهد یک دارایی بیش‌ازحد خریداری شده یا بیش‌ازحد فروخته شده است.
• RSI حدود ۷۰٪ یعنی دارایی بیش‌خرید شده (نزدیک به سقف)
• RSI زیر ۳۰٪ یعنی دارایی به اشباع فروش رسیده (نزدیک به کف)
اشتباهات رایج سرمایه‌گذاران در بازار نزولی و راهکارهای جلوگیری از ضرر
در بازارهای خرسی، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل فشار روانی و هیجانات لحظه‌ای، تصمیمات اشتباه می‌گیرند. از رایج‌ترین اشتباهات می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم:
• فروش احساسی در کف بازار: تصمیمات عجولانه باعث می‌شود سرمایه‌گذار دارایی‌های خود را در کمترین قیمت بفروشد.
• ورود سنگین به رمزارزهای کم‌حجم و پرریسک: توکن‌های کوچک در بازار نزولی به شدت سقوط می‌کنند و نقدشوندگی کمی دارند.
• استفاده بی‌رویه از اهرم: نوسانات شدید می‌تواند پوزیشن‌های لوریج‌دار را به سرعت لیکویید کند.
• نادیده گرفتن وضعیت فاندامنتال پروژه‌ها: سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های ضعیف یا فاقد پشتوانه باعث ضرر سنگین می‌شود.
• پیروی کورکورانه از شایعات و اخبار منفی: واکنش به اطلاعات نادرست می‌تواند فروش غیرضروری و زیان ایجاد کند.
چرا برخی سرمایه‌گذاران در بازار خرسی موفق می‌شوند و دیگران نه؟
بازار نزولی شرایط دشواری را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند، اما تجربه نشان می‌دهد که برخی افراد نه تنها از آن زیان نمی‌بینند، بلکه فرصت‌هایی برای افزایش سرمایه خود پیدا می‌کنند. تفاوت اصلی بین موفق‌ها و ناموفق‌ها، رویکرد و رفتار آنها در برابر نوسانات بازار است.
دلایل موفقیت برخی سرمایه‌گذاران:
• صبوری و دید بلندمدت: آنها به جای واکنش‌های احساسی به ریزش‌ها، روی اهداف بلندمدت خود تمرکز می‌کنند.
• مدیریت ریسک موثر: سرمایه‌گذاران موفق، اندازه پوزیشن‌ها را کنترل می‌کنند، از لوریج بالا پرهیز می‌کنند و از ابزارهایی مانند حد ضرر استفاده می‌کنند.
• استفاده از استراتژی‌های ثابت: خرید پله‌ای، میانگین کم‌کردن و تنوع بخشیدن به سبد سرمایه از اصول ثابت آن‌هاست.
• اطلاع‌رسانی و تحلیل دقیق: آنها اخبار را از بهترین سایت اخبار ارز دیجیتال با دقت بررسی می‌کنند و تصمیمات خود را بر پایه داده و تحلیل می‌گیرند.
• توانایی یادگیری از بازار: سرمایه‌گذاران موفق از تجربه‌های گذشته درس می‌گیرند و اشتباهات خود را تکرار نمی‌کنند.
در مقابل، سرمایه‌گذارانی که بدون برنامه عمل می‌کنند، هیجانی تصمیم می‌گیرند یا فقط به دنبال سود سریع هستند، معمولاً در بازار نزولی ارز دیجیتال ضرر می‌کنند. به همین دلیل مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی بلندمدت کلید موفقیت شماست.
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ، و با استفاده از طراحان گرافیک است، چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است، و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز، و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد، کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته حال و آینده، شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد، تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی، و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد، در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها، و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی، و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ، و با استفاده از طراحان گرافیک است، چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است، و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز، و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد، کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته حال و آینده، شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد، تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی، و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد، در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها، و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی، و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.